Welke exchanges zijn er en wat zijn de verschillen?

En als we dan toch bezig zijn, wat is überhaupt een exchange?

Het woord exchange is eigenlijk niks meer dan het Engelse woord voor beurs. Op de website van een crypto exchange ben je in staat om in crypto te handelen met andere gebruikers van de exchange.

Wat is geen exchange?

Websites van zogenoemde brokers zoals Litebit, Bitonic of Anycoindirect zijn geen exchange omdat je daar niet handelt tegen de echte marktwaarde. Je koopt op hun website crypto met bijbehorende transactiekosten en een fee voor de broker zelf.

Voorbeeld: Bitcoin is op dit moment €40.000,- waard. Je wilt 1 Bitcoin kopen. Bij een broker betaal je voor 1 Bitcoin €40.000,- + 2% fee + €2,50 transactiekosten. Jouw Bitcoin heeft je nu €40.802,50 gekost.

Alhoewel de exacte fee en transactiekosten per broker en ook nog eens per aan te kopen kwantiteit kunnen variëren, komt het wel op een soortgelijke constructie neer.

Bij een exchange is dat anders. Daar koop je niet van de broker/exchange zelf, maar van een andere gebruiker die ook de exchange gebruikt.

Voorbeeld: Bitcoin is op dit moment €40.000,- waard. Je wilt 1 Bitcoin kopen. Bij een exchange zet iemand 1 BTC te koop voor €40.000,-. Je betaald ongeveer 0.1% taker fee. Jouw Bitcoin heeft je nu €40.040,- gekost.

Ook hier geldt dat de daadwerkelijke taker/maker fee kunnen variëren per exchange, maar de meeste populaire exchanges rekenen maar zo’n 0.1% per transactie.

Het grote verschil naast het verschil in prijs is dat we bij een broker crypto kopen van de broker en bij een exchange crypto kopen van een andere gebruiker (net als jij) van de exchange in plaats van de exchange zelf.

De grootste grap is nog dat de prijs die brokers gebruiken om hun basisprijs te berekenen is gebaseerd op de prijs van één of meerdere exchanges. Het zal dus hoogstwaarschijnlijk nooit voorkomen dat je bij een broker een betere prijs zal vinden. Daar heb ik overigens in het verleden al een keer een video over gemaakt.

Wat voor typen en soorten exchanges bestaan er allemaal?

Uitstekende vraag! Het is namelijk zo dat er onder exchanges ook weer onderscheid te maken is.

Spot Exchanges

De meeste gebruikers, zeker wanneer je net nieuw bent in crypto, hebben voldoende aan een zogenoemde “spot” exchange. Of nouja, meer een exchange met de mogelijkheid voor spot trading.

Wat betekent spot?

Je kunt het woord spot vaak vinden als er wordt gesproken over Spot Markets en Spot Trading.

Spot Trading omvat het rechtstreeks kopen of verkopen van financiële instrumenten en activa zoals cryptocurrencies, forex, aandelen of obligaties. De levering van het activum (in ons geval crypto) is vaak onmiddellijk.

Spot Trading vindt plaats op Spot Markets, die ofwel op de beurs zijn gebaseerd of over-the-counter (rechtstreeks tussen handelaren). Wanneer je op Spot Markets handelt kun je alleen activa (dus in ons geval crypto) gebruiken die je bezit – er is geen hefboomwerking of marge (dat zijn namelijk leningen).

Spot Trading biedt dus een eenvoudige manier om te beleggen en handelen. Met crypto-beleggen zal je eerste ervaring hoogstwaarschijnlijk een spottransactie op een spotmarkt zijn.

Wat is een Spot Market?

Een spotmarkt (Spot Market) is een voor het publiek toegankelijke financiële markt waar activa onmiddellijk worden verhandeld. Een koper koopt een actief met fiat of een ander ruilmiddel (zoals bijvoorbeeld BTC) van een verkoper. De levering van het actief is vaak onmiddellijk, maar dit hangt af van wat er wordt verhandeld.

Wat is Spot Trading?

Spothandelaren (Spot Traders) proberen winst te maken op de markt door activa te kopen in de hoop dat ze in waarde zullen stijgen. Ze kunnen hun activa later op de spotmarkt verkopen voor winst wanneer de prijs stijgt. Spot Traders kunnen ook short gaan op de markt (komt erop neer dat een handelaar dan denkt dat een activum minder waard wordt). Dit proces omvat het verkopen van financiële activa en het terugkopen van meer wanneer de prijs daalt.

De huidige marktprijs van een actief staat bekend als de spotprijs.

Voorbeelden van Spot Exchanges

Bitvavo is een voorbeeld van een Spot Exchange. Binance is een exchange met mogelijkheid tot Spot Trading, maar heeft naast Spot ook derivaten. Bitvavo heeft weer geen Derivaten.

Derivatives Exchanges

Zoals je al hebt kunnen lezen heb je naar Spot Exchanges dus ook Derivatives Exchanges. Oftewel, exchanges met daarop derivaten.

Wat is een derivaat?

Ik hoop dat je het allemaal nog kunt volgen, maar een derivaat werkt net iets anders dan een spotmarkt.

Heb je wel eens gehoord van opties of futures? Zowel opties als futures zijn voorbeelden van derivaten.

Derivaten zijn, volgens het AFM, beleggingsproducten die gebaseerd zijn op of afgeleid zijn van aandelen, obligaties, indices, grondstoffen of valuta’s. Het AFM schrijft overigens ook dat derivaten complexere beleggingsproducten zijn voor ervaren beleggers. Ik sluit me daar bij aan.

Als je voor het eerst start kun je het beste even bij spot trading blijven, maar het kan geen kwaad om alvast te weten en te leren wat derivaten in grote lijnen zijn. In toekomstige artikelen zullen we verder de diepte in duiken.

Hefbomen

Bij zowel opties als futures maak je automatisch gebruik van een hefboom. Traden met een hefboom betekent dat je handelt met geleend geld. Zo’n hefboom kan ervoor zorgen dat je meer geld krijgt als je een goede trade maakt, maar kan er ook voor zorgen dat je alles kwijtraakt. En met alles bedoel ik ook echt alles.

Voorbeeld spot markt:
Je koopt 1 BTC voor 100.000 euro op een spotmarkt. De koers zakt naar 50.000 euro. Je hebt nu nog steeds 1 BTC, alleen deze is (tijdelijk) 50.000 euro waard. Je hebt nu de mogelijkheid om te wachten tot de koers hersteld naar 100.000 euro.

Voorbeeld margin markt:
Je koopt voor 100.000 euro op een margin markt Bitcoin, met een hefboom van x10. In plaats van dat je nu 1 Bitcoin koopt, koop je in werkelijkheid 10 Bitcoins. Jouw 100.000 euro wordt nu gebruikt als onderpand.

Stel dat nu de prijs stijgt met 10%, dus naar 110.000 euro, heb je nu geen 10.000 euro winst, maar 100.000 euro. Je hebt namelijk niet één, maar tien Bitcoins gekocht.

Dat is het positieve eraan, en vaak ook de reden waarom zoveel mensen zich wagen aan margin trading. Maar nu het negatieve.

Stel dat de prijs nu was gezakt naar 90.000 euro. Dan was jouw positie geliquideerd.

Geliquideerd worden betekent dat jouw 100.000 euro onderpand wordt gebruikt om jouw lening (die andere 9 Bitcoins) te kunnen terugbetalen. Je hebt nu 0 Bitcoin.

Je bent nu dus alles kwijt, in plaats van dat je 10% verlies staat op een aandeel. Bij de spotmarkt sta je (tijdelijk) 10% verlies op 1 BTC en op de margin markt sta je 100% verlies en heb je geen BTC meer om eventueel te wachten op een herstel.

Hogere winsten, hoger risico.

Futures

Lynx.nl legt uit dat een future een termijncontract is waarbij de verkoper en koper vooraf een prijs en tijdstip vaststellen waartegen het onderliggende financiële product wordt geleverd. De handelaren gaan middels een future een verplichting aan.

Opties

Lynx.nl legt ook uit dat een optie een financieel product is die de koper van de optie het recht geeft om aandelen tegen een vast en van tevoren vastgestelde prijs te kopen. Daarnaast is ook de datum waarop het recht kan worden uitgeoefend vastgesteld met een zogenoemde expiratiedatum.

Voorbeelden van Derivatives Exchanges

Binance, OKEx en FTX zijn 3 grote exchanges met de mogelijkheid voor derivaten.

Decentrale Exchanges

Naast “normale” centrale exchanges met dus de mogelijkheid tot spot trading en derivaten, heb je ook decentrale exchanges. De afkorting voor een decentrale exchange is DEX.

In een toekomstig artikel zal ik schrijven hoe deze DEX’en werken en welke exchanges precies decentraal zijn.